Dünya’nın ilk romanını yazan kadın: Murasaki Shikibu
Murasaki Shikibu, Japonya’nın şanlı Heian Dönemi’nden çıkan en bilinen yazardır. Murasaki’nin romanı Genji’nin Hikayesi (Genji Monogatari) dünyanın en iyi ve eski romanlarından biri sayılmaktadır. Bazıları Murasaki’nin dünyanın ilk modern romancısı olduğunu iddia etmektedir.
Shikibu, aynı zamanda bilinen bir alim olan valinin kızı olarak Fujiwara Klanı’nda doğmuştur. Her zaman oldukça zeki olmuş, çocukken erkek kardeşinden hızlı öğreniyor olması babasının ‘’Eğer erkek olsaydın ne mutlu olurdum!’’ diye hayıflanmasına neden olmuştur. Yine de Shikibu’nun erkek kardeşiyle çalışmasına ve hatta o dönemde kadınlar için uygun olmadığı düşünülse de bazı Çin Klasiklerini öğrenmesine izin vermiştir.
Yirmili yaşlarının başında, Leydi Murasaki uzak bir akrabası ile evlendi. Tek kızı 999 yılında doğdu. M.S. 1001 yılında eşinin ölümünden sonra, yazma yeteneğini ve parlak zekasını bilen imparatorluk ailesi Leydi Murasaki’yi saraya getirdi.
Leydi Murasaki sarayda 2 yıl boyunca tuttuğu günlüğüne başladı. Saray yaşamı hakkında canlı açıklamalar verirken, günlük aynı zamanda Leydi Murasaki’nin düşüncelerine de ışık tutar. Örneğin, saray yaşantısının uçarı doğasını sevmemiştir. Oradaki bir yarışma resmini ‘’ülkemizin tarihinde bütün ulusun tüm enerjisini kağıt tomarlarını en iyi şekilde birleştirme yöntemine odakladığı an!’’ diye betimlemiştir. Murasaki aynı zamanda böyle anlaşılmaz bir dili okumaktan mutlu olmanın hanımlara yakışmayacağını düşünenlerin eleştirilerinden korkarak, Çince bildiğini gizlemek için büyük acılar çekmiştir.
Shikibu, Genji’nin Hikayesi’ne saraya gelmeden önce başlamış olabilir. Fakat büyük bir kısmı orada yazılmıştır, kabaca İmparatoriçe Akiko’nun nedimesi olduğu yıllara dayanır. Genji adında hayali bir prensin yaşamındaki karışıklıklar hakkında uzun bir romandır. Saraydaki diğer çoğu kadın gibi, Shikibu üst sınıf toplumunun günlük aktivite ve hallerini gözlemlemekte ustaydı.
‘’Parlak Prens’’ olarak bilinen Prens Genji’nin hikayeleri yayımlandığı andan itibaren çok tutuldu. Seslice okunması gerekiyordu, en eski Genji el yazması kaybolmuştur. Neyse ki erken 12. yüzyıl Genji el yazmaları sağlam kalmıştır ve roman yıllar boyu birçok dile çevrilmiş ve birçok bilgin tarafından ele alınmıştır.
Leydi Murasaki’nin sonraki yaşamı hakkında çok az şey bilinmektedir. 50’li yaşlarında bir manastırda inzivaya çekilmek için saraydan ayrılmış olabilir. Yazıları oldukça itibarını yitirmiş olan üst sınıf yaşamının başına gelecek büyük değişiklikleri sezdiğini gösterir.
Uzaktan, eyalet savaşçılarının sesleri gürledi, 1192’de samuraylar, imparatoru devirdi ve şogunun önderliğinde feodal askeri bir hükümet kurdu.
Haberin orijinal halini okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Jisei: Japon Ölüm Şiiri
Ölmeden önce son sözleriniz ne olacak?
Japonya uzun bir jisei veya ölüm şiiri tarihine sahip. Jisei, yaşama veda şiiridir. Bu şiirler okur yazar insanlar tarafından ölmeden hemen önce yazılırdı. Jisei’nin en eski kayıtlarından biri, bir isyanı desteklemekle ilgili yanlış suçlamalardan dolayı intihar etmek zorunda kalan İmparator Temmu’nun oğlu şair Prens Otsu’nun ölümü ile MS 686’ya kadar dayanıyor.
Jisei kanshi, waka ve haiku ile yazılır. Bütün ölüm şiirleri haiku değildir. Ancak, hepsi kısa şiir formundadır (tanka). Kanshi Çin Şiiri anlamına gelen Japonca bir kelimedir. Waka, Japonca yazılan bir şiirdir (kanshinin aksine). Son olarak haiku, kireji veya kesme kelimesi tarafından ayrılan iki imgeye dayanan bir şiirdir. Haiku, ingilizce hecelerden farklı olarak 17 ondan oluşur.
Tıpkı çoğu haiku gibi, jisei düşüncenin ötesine gitmeyi ve ‘’ Aa, şimdi anladım!’’ anı yaratmata çalışır. Jisei okuyucu ve şairin zihni arasında sonunda dengelenmişlercesine bağlantı kurmaya çabalar. Haiku güzel ve çirkin, yaşam ve ölüm, gelecek ve şimdi arasındaki ayrımı, ikicil düşünce tarzımızı yıkmaya çalışır.
Japonca’da, Hoffman’a göre (1986) shi ‘’ölüm’’ nadiren bir kişiden bahseder. Bunun yerine belirli türlerde ölümler kullanılır: shinju ‘’sevgilinin intiharı’’; junshi ‘’savaşçının efendisi için ölümü’’; senshi ‘’savaşta ölüm’’; roshi ‘’yaşlılıktan ölmek’’. Ölüm kişinin yaşadığı yaşamın tarzına bağlıdır. Jisei bu fikrin bir uzantısıdır.
Yaşamı ve ölümü temsil eden imgeler zamanla değişti. İlk şiirler dünyanın geçiciliğini temsil etmek için çiçekleri kullanırdı. Sonraki şiirler, özellikle samuray sınıfına ait olanlar, doğadan başka imgeler ekledi.
Bazı jiseiler depresif bazılarıysa umut doludur. Her biri yazarın zihninde son günleri veya anlarında neler olduğunu yansıtır. Razı olmak jiseinin kilit ögelerinden biridir; şiir doğrudan Zen’in, ölümün kaçınılmazlığını da içeren, yaşamı olduğu gibi kabul edişinden gelir.
Belirtmek isterim ki çevirilerimiz kelime oyununu belirsizleştirebilir. Japonca’da aynı kelime içeriğe bağlı olarak çeşitli anlamlara gelebilir. Birçok şair bu avantajı birden fazla katmanlı anlam yaratmak için kullanır. Çevirilerde Japonca’nın bu yönü kaybolur.
Ölüm şiirlerinden seçmeler:
Ölüm yok; yaşam yok.
Aslında gökyüzü bulutsuz,
ve nehir suları temiz.
–Toshimoto, Taiheiki (Grand Pacification Dizisi)
Ölmeyi arzularım
baharda, ve altında
kiraz çiçeklerinin
bahar dolunayında
–Saigyo (1190)
Elveda-
Ölürüm her şeyin yaptığı,
çimin çiğlendiği gibi.
–Banzan
Kışın amansız rüzgarlar
ama sonrasında, nehir söğütü,
çıkar meydana tomurcuklarını.
-Senryu (1790)
Yaz gününde ayaz:
sudur fırçamı temizleyen,
ardımda bıraktığım tek şey.
–Shutei
Yolculukta, hasta;
geziniyor hayalim,
solmuş tarlalarda.
-Basho
Yazının orijinal halini okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Japon firmaları virüsle mücadele etmek için yüksek kaliteli maskeler icat ediyor
Japonya genelinde çeşitli endüstrilerden orta ölçekli şirketler, koronavirüs pandemisinde artan istekleri karşılamak için teknolojilerini ve teknik bilgilerini yüksek kaliteli ve yıkanabilir maskeler üretebilmek için sıralıyorlar.
Güneybatı Japonya’da Kumamoto Bölgesi’ndeki konfeksiyon şirketi Lifestyle Accent A.Ş, fiber malzemeler kullanarak geleneksel Japon kağıdı ‘’washi’’den maskeler piyasaya sürmeye başladı.
Şirket, bu tür malzemelerin maskeyi daha az dolgun hissettirdiği ve tişört benzeri kıyafetler gibi yıkanabildiğini söylüyor. Üç katlı maske ortasında tamamen washiden yapılan bir filtre içerirken, tene değen malzeme washi ve pamuk karışımından oluşmakta.
Maske, şirketin Factelier markasının Japonya genelinde küçük ve orta ölçekli şirketlerle ortaklığı aracılığıyla satılıyor. Merkez Japonya’daki Fukui Bölgesi’nde Tokyo merkezli Curetex Şirketinde imal edilen ürün, şu an müşterilere ulaşması 2 ay alsa da Factelier’in internet sitesinde 2,090 yen’e (19$) mevcut.
Kyoto Bölgesi’ndeki Seika’dan Mitsufuji Şirketi benzersiz gümüşle kaplanmış malzemelerini kullanarak koku gideren ve antibakteriyel etki gösteren maskeleri icat etti. ‘’Hamon AG’’ olarak adlandırılan ve 3,300 yen fiyatlandırılan maske, güçlü dayanıklılığa sahip ve 50 defadan fazla yıkanmaya dayanıklı.
Bir Mitsufuji sözcüsü Kuzeydoğu Japonya’nın Fukushima Bölgesi’ndeki imalat yeri Kawatama olan ürün için ‘’Şu an birçok kişinin zor durumda olduğu, maske bulamadığı bu durumda sahip olduğumuz teknoloji ile bir şeyler yapmak istedik.’’ dedi.
Ürünün mart ortasında satışa konduktan sonra tükenmesi üzerine, şirket üretimi arttırdı ve siparişler şimdi tekrar internet sitesinden yapılabiliyor. Teslimatın birkaç hafta süreceği bekleniyor.
Speedo Uluslararası A.Ş’nin LZR Racer’ı ile rekabet eden lastik malzemeyi üretmesiyle bilinen, 2008 Beijing Olimpiyatları’nda birçok yüzücüye yardım eden Osaka’daki Yamamoto şirketi ise sörf ve dalış için yapılan dalgıç kıyafetlerinde kullanılan vücudu saran maddeden, BIOLA denilen bir maske üretti.
Dokuma olmayan, her yerden havanın içeri girebildiği alışıldık maskelerin aksine, burnun ve ağzın yanında nefes alabilmek için küçük delikler bulunuyor. Yenilikçi malzeme üreticisi, ağız ve maskenin arasına sargı bezi veya kağıt mendil yerleştirilmesinin enfeksiyonu engelleyebileceğini söyledi.
Maskeler 2 şekilde mevcut – birisi iki katlı ve diğeri 2 parçanın birleştirilmesiyle meydana geliyor- sırasıyla 2,200 ve 1,650 yen fakat fiyatlar kısa bir süre için 1,500 ve 1,000 yene düşürüldü.
Kadın iç çamaşırı üreticileri de katıldı. Utax, ürünün dikiş ve iplerden kurtulmasını sağlayan ve esnek malzemelerden tene yumuşak bir dokunuş sunan, iç giyimdeki teknolojiyi benimseyen ‘’üst düzey dikişsiz maske’’ olarak adlandırdığı maskeyi üretti.
Osaka yakınlarındaki Hyoga Bölgesi’ndeki Nishiwakili şirket kendi markası Smoon aracılığıyla 3 farklı beden ve renk ile 660 yene maske satıyor.
Atsumi Fashion ise sütyenlerde kullanılan danteller olan bir maskeyi Twitter’da paylaşarak yoğun ilgi çekti. Toyama bölgesinde memleketi olan Himi’nin isteği üzerine dokuma olmayan maske üreterek başlayan şirket, son ürününün satışa hazır olması için harekete geçti.
1 Nisan’da başbakan Shinzo Abe her aileye 2 kumaş maske dağıtılacağına söz vermişti, fakat bazıları planla, Abe’nin kendine özgü ekonomik politikası ‘’Abenomik’’ üzerinden ‘’Abenomask’’ (Abe’nin maskesi) kelime oyunuyla dalga geçti. Diğerleri ise bunu ‘’vergi mükelleflerinin parasının ziyanı’’ olarak gördü.
Kumaş maskelerin takılmasının her ne kadar virüsten enfekte olmaya sadece kısıtlı olarak engellediği düşünülse de biri öksürdüğünde veya hapşırdığında hava aracılığıyla taşınan damlacıkların yayılmasını engellemede etkili olduğu düşünülüyor.
Haberin orijinal halini okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Tokushima, Japonya’nın en genç belediye başkanını seçti
Batı Japonya’daki Tokushima şehri pazar günü yeni belediye başkanı olarak 36 yaşında bir kadını seçti. Naito Sawako ülkenin şimdiye kadarki en genç belediye başkanı olacak.
Tokushima belediye başkanlığı seçimlerinde görevdeki belediye başkanı ve yeni bir aday rekabet etti.
Naito, Tokyo Üniversitesi’nde ciddi bir rahatsızlık geçirmişti. Tecrübeleri hakkındaki kitap ilgiyle karşılandı.
Naito yerel toplum gelişimine kendini adamış bir grubun temsilcisi olarak çalıştıktan sonra ilk defa belediye başkanlığı seçimlerine adaylığını koydu.
Naito seçimin Tokushima’yı böldüğünü ama her iki tarafın da şehir için ortak bir sevgi beslediğini düşündüğünü söylüyor.
Şehrin artık birleşmiş bir takım olarak ileriye gideceğini umduğunu söylüyor.
Naito koronavirüsün yayılmasından dolayı dünya genelinde bir durgunluk yaşandığını belirtiyor, şehrin, bölgenin ve milli hükümetin virüsü bastırmak için birlikte çalışacağını söylüyor.
Haberin aslına buradan ulaşabilirsiniz.
News
