Torakku yarō (Kamyoncular) dizisinin 1977 yılında yayınlan bölümlerinden birinde, dizinin baş karakterinin, fugu (balon balığı) yemenin etkilerini tedavi edebilmek için boğazına kadar kuma gömüldüğü bir sahne vardır. Sugawara Bunta’nın canlandırdığı baş kahraman, kendisine ikram edilen fuguyu (yanlış hazırlanması halinde zehirli olmasıyla ünlü balık) yedikten sonra vücudunun hissizleştiğini hisseder ve bu şaşırtıcı geleneksel tedavi yöntemine teslim olur.
Dizi, aynı zamanda memleketim olan, Japonya’nın Fugu başkenti Shimonoseki/ Yamaguchi’de geçiyor. Yayınlanmadan iki yıl önce, kabuki yıldızı (bir Japon halk tiyatrosu türü) Bandō Mitsugorō VIII, bir Kyoto restoranında çok sevdiği torafugu karaciğerini (Kaplan balon balığı) fazla kaçırdığı için zehirlenerek öldü. Bu durum, fuguya ve ölümcül özelliklerine daha fazla dikkat çekti.
Sağlık Bakanlığı’na göre, bugün bile Japonya’daki gıda zehirlenmesi vakalarının yarısı balon balığı yemekten kaynaklanıyor. Olağan bir yılda, otuza yakın vakada elli kadar insan fugu zehirlenmesinden muzdarip, bu vakalardan bazıları ölümle sonuçlanıyor. (Tayvan’da da fugu zehirlenmesi vakaları görülüyor, 1991 – 2011 yılları arasında, on beşe yakın vakada on bir kadar insan öldü.) Balon balığında bulunan tetrodotoxin, emiliminden sonra hissizlik ve 20 dakikadan 3 saate kadar felçe sebep oluyor. Bu semptomlar tüm vücuda yayılarak ciddi vakalarda solunum yetmezliğinden kaynaklı ölüme sebep oluyor. İnsanlar, fugu yerken ölümle dans ediyorlar.
Zehirden arındırılmış akşam yemekleri
Peki kuma gömülmek fugu zehirlenmesi için gerçekten etkili bir çözüm mü?
Shimonoseki’deki (Yerel lehçede fugu balığına fuku deniyor.) balon balığı üzerine ustalaşmış Fuku no Seki restoranının sahibi Ueno Ken’ichirō’nun bu soruya “Bu tamamen bir batıl inanç” diye cevap veriyor. Önceden bir fugu toptancısı olan Fuku no Seki şimdilerde imalat şirketi Daifuku’nun ana kuruluşu, yani Ueno balon balığı hakkında her şeyi biliyor.
Yamaguchi vilayetinde, on yıllardır zehirlenme vakasına rastlanmadı. Fugu aşçısı olmak isteyenlerin Yamaguchi, Fukuoka, Ōita, Tokyo, ve Osaka dahil birçok Japon vilayetinde lisans alması gerkiyor. Ueno: “Yamaguchi’nin çok yüksek ve sıkı standartları var. Balon balığını güvenli bir şekilde hazırlamaktan gurur duyuyoruz.”
Yabanda avlanan ya da çiftliklerde yetiştirilen (çiftlikler çoğunluklar Nagasaki vilayetinde yer alıyor.) beş japon fugusundan dördü Yamaguchi’ye geliyor, çünkü burada sayısız yerel imalat şirketi var. Zehirli maddelerin imalat sırasında ayrılmasından sonra, zararsız hale getirilen balığın ülke çapında dağıtımı yapılıyor.
Bu sebeple, filmlerde gösterilen sahneler şimdiler de neredeyse hayali bile imkansız. Profesyonel işletmelerde servis edilen fugular çok nadir olarak zehirlenmeye yol açıyor. Japonya’daki balon balığından zehirlenme vakalarının büyük bir kısmı, amatörler bu yemeği hazırladığı zaman görülüyor.
Bandō Mitsugorō VIII’in durumu ise farklıydı. Muhtemelen, şimdilerde birçok insan, Bandō’nun zehirli Kaplan balon balığı karaciğerini nasıl zarif bir iştah açıcı olarak gördüğünü anlamakta zorlacanaktır. Ama zamanın birçok gurmesi, fugu sashimiyi wasabi yerine, fugu karaciğeri ile karıştırılmış soya sosuna banardı. Balıktaki zehirli bileşenler dilini uyuşturmuştu ve içkisini yudumlarken, tat alma duyusunu yitirmişti. Alkol ve hissizliğin etkisiyle sersemlemiş olan Bandō, tolerans eşiğini aşacak kadar fazla fugu yedi ve ölüme yenildi. Bugün fugu şefleri, böyle birşeyin olmasına izin vermeyecektir.
Haberin orijinalini okumak için buraya tıklayın.
News
